Paraliż senny

Paraliż senny/ Porażenie przysenne

Duża grupa osób deklaruje, że podczas zasypiania lub przebudzenia w nocy doświadcza niezwykłego, często nieprzyjemnego, stanu. Często osoby dotknięte tym zaburzeniem relacjonują takie stany jak jakieś kontakty z zaświatami, wizje z upiornymi obrazami, a przy tym bardzo realistyczne doświadczenie. Mają wrażenie jakby widziały potworne demony, czy zmarłych krewnych. Oprócz tego towarzyszą im nieprzyjemne doświadczenia somatyczne lub sensoryczne, a właściwie dotykowe, ale też pochodzące z układu proprioceptywnego (czyli z czucia głębokiego). Najczęściej doświadczane jest uczucie ucisku, unoszenia się, upadania lub przytwierdzona do łóżka. Podczas tego stanu, śpiący, nie są w stanie się poruszyć, otworzyć oczu czy wydobyć z siebie jakiś dźwięk. Wrażenia odbierane, przez osoby doświadczające tego stanu, są bardzo często na granicy jawy i snu. np. uczucie ucisku, unoszenia się, przytwierdzenia do łóżka, upadania. Ponadto, śpiący nie jest w stanie ruszyć się ani otworzyć oczu a wrażenia jakie odbiera stawia na granicy jawy i snu. Ten stan może być dla doświadczających go bardzo niejasny i niepokojący. Bywa odbierany jako doświadczenie o zabarwieniu spirytystycznym. Jednak jest to zaburzenie snu, zaliczane do zaburzeń zachowania w fazie REM, zwane paraliżem sennym lub porażeniem przysennym. Jednorazowy stan porażenia przysennego trwa od kilku sekund do dziesięciu minut i jest izolowanym porażeniem przysennym, stanem niechorobowym.

Jest to stan w którym osoba doświadcza omamów wzrokowych, które spełniają trzy warunki:

• są to wrażenia lub spostrzeżenia, które stworzone zostały bez udziału bodźców z otoczenia,

• skierowane są na zewnątrz,

• osoba doświadczająca jest mocno przekonana o ich realności.

Rdzeniem tego objawy jest błędny sąd realizujący. Takie omamy wzrokowe najczęściej są złożone.

Oprócz omamów wzrokowych występują również omamy proprioceptywne, czuciowe, słuchowe oraz pojawiają się silne emocje (najczęściej lęk) i mogą pojawiać się problemy z oddychaniem.

Jeśli chodzi o reakcje emocjonalne – rzadko, ale może pojawiać się radość czy błogość.

Ważnym aspektem jest to, że ten epizod jest zapamiętywany przez doświadczającego.

Paraliż senny może towarzyszyć chorobom takim jak:

• Padaczka

• Zaburzenia OUN

• Niedoczynność tarczycy

• Niewydolność nerek

• Hipoglikemia

• Bezdech

• Zespół niespokojnych nóg

• Stwardnienie rozsiane

• Narkolepsja

Ważnym jest, aby aby osoba doświadczające paraliżu sennego zdała sobie sprawę z tego, że stan ten jest stanem przejściowym, obecność kogoś, przykładowa obecność kogoś kto chce zrobić krzywdę jest jedynie błędną interpretacją bodźców przez mózg, a wrażenia wzrokowe i słuchowe to omamy.

Jako, że paraliż senny nie jest postrzegany jako samodzielna jednostka chorobowa, ciężko mówić o leczeniu go, natomiast jest kilka sposobów na zniwelowanie przykrych doświadczeń. Skuteczne może okazać się wykonywanie szybkich i gwałtownych wdechów i wydechów lub skoncentrowanie się na próbie poruszenia się, wtedy najczęściej dochodzi do wybudzenia. Jednak w sytuacjach kiedy paraliż nawraca, pojawia się często warto zgłosić się do poradni leczenia zaburzeń snu gdzie zostaną wykonane badania (najpewniej EEG) i ewentualnie zostanie zaleconą farmakoterapia.

• Aleksandrowicz, J. (1998). Zaburzenia nerwicowe zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (według ICD-10). Psychopatologia diagnostyka leczenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• Santomauro, J., French, C. (2009). (Nie)możliwa ucieczka ze snu. Charaktery, 11, 80-83.

• Andrzejczak, B., Gmitrowicz, A. (2013). Wybrane zagadnienia z medycyny snu dzieci i młodzieży.

• Szelenberger, W. (2007). Hipersomnie pochodzenia ośrodkowego.Pneumonologia i Alergologia Polska, 75(I), 80-82.